Sprawozdanie z Kongresu Europejskiego Towarzystwa Endodontycznego (European Society of Endodontology – ESE)
Polskie Towarzystwo Endodontyczne w porozumieniu z ESE zorganizowało Grupę, która uczestniczyła w tegorocznym kongresie ESE w Barcelonie. Pobyt ten był połączony z wypoczynkiem, dlatego też większość osób przyjechała do Barcelony już w sobotę, 12 września br.
Dla naszej Grupy zarezerwowaliśmy pokoje w hotelu „Lleo” http://www.hotel-lleo.com/
adres: C/ Pelai, 22-24, El Raval, Barcelona
W dniach 16-19 października 2015 roku, w Barcelonie odbył się 17-ty Kongres Europejskiego Towarzystwa Endodotycznego.
Dzień przed oficjalnym otwarciem konferencji prowadzone były kursy szkoleniowe dla lekarzy organizowane przez firmy dentystyczne:
Firma Morita: szkolenie poświęciła najnowszej metodzie obrazowania cone-beam computed tomography (CBCT). Wykłady dotyczyły wykorzystania urządzenia do analizy anatomii zębów przed leczeniem endodontycznym. Prezentacja klinicznych przypadków udowodniła skuteczność CBCT do diagnozowania zmian okołowierzchołkowych. Przedstawiono analizę i wartości parametrów dla obrazów wysokiej jakości w endodoncji. Podano ograniczenia dwuwymiarowych obrazów w podejmowaniu decyzji planowania i leczenia endodontycznego, udowadniając tym samym zasadność wprowadzenia CBCT do programów studiów. Ale omawiano również ograniczenia w możliwości wykorzystania CBCT np. w celu diagnozowania pionowych pęknięć korzeni zębów czy ograniczenia w ocenie skuteczności leczenia endodontycznego.
Firma Acteon: dr Gilberto Debelian prezentował użycie ultradźwięków i bioceramiki w niechirurgicznym i chirurgicznym leczeniu endodontycznym.
Firma Carestream: przedstawiła system CBCT jako urządzenie pozwalające na wykonywanie w sposób minimalnie inwazyjny zabiegów w endodoncji.
Firma Coltene: zaprezentowała instrumenty nowej ery – Hyflex EDM – polecane podczas leczenia kanałów korzeni zębów o dużej krzywiźnie.
Firma FKG: Martin Trope mówił o biologicznej i zachowawczej endodoncji. Przedstawił narzędzie XP-endo z technologią pamięci kształtu, do trójwymiarowego opracowania jamy zęba.
Firma Micro-Mega: zaprezentowała skuteczne opracowanie kanału przy użyciu pojedynczego pilnika.
Firma Kerr: Prof. Gianluca Gambarini przedstawił nowoczesne, kompleksowe leczenie kanałowe od kształtowania do wypełniania jamy zęba.
W tym samym dniu (16.10.2015), poprzedzającym oficjalne otwarcie Kongresu, odbyło się Walne Zgromadzenie Europejskiego Towarzystwa Endododntycznego (Meeting of the General Assembly of European Society of Endodontology – ESE). W zgromadzeniu tym udział wzięli członkowie zarządu ESE w składzie: Claus L?st (Prezydent), Paul Dammer (Sekretarz), Hakki Sunay (Główny Księgowy), John Witworth (Przewodniczący Komisji ds. Edukacji i Stypendiów), Leo Tj?derhane (Przewodniczący Komisji ds. Badań), Gianluca Gambarini (Przewodniczący Komisji ds. Praktyki Klinicznej), Jan Berghmans (Przewodniczący ds. Public Relations), Patrick Sigueira (Przewodniczący Komisji ds. Członkowstwa), Miguel Roig (Prezydent Kongresu), Susan Bryant (Administrator ESE) oraz reprezentanci Towarzystw Endodontycznych poszczególnych krajów europejskich, z prawem do głosowania. Z ramienia Polskiego Towarzystwa Endodontycznego uczestniczyły w zgromadzeniu -prof. zw. dr hab. n. med. Halina Pawlicka oraz dr n. med. Aleksandra Palatyńska-Ulatowska (ośrodek łódzki). Podczas całodniowego spotkania zostały przedstawione raporty z bieżącej działalności poszczególnych komisji, a także poruszono najbardziej palące tematy m.in. kwestie dotyczące rozpoznawalności endodoncji jako odrębnej specjalizacji w krajach Unii Europejskiej (rewizja dyrektywy EU 2005/36/EZ), członkostwa krajowych towarzystw endodontycznych w ESE, kształcenia przed i podyplomowego, przyznawanych przez ESE grantów i nagród oraz spraw związanych z organizacją i przebiegiem Kongresu.
Wartą podkreślenia i szeroko dyskutowaną kwestią w pierwszej części zebrania były działania podjęte przez prezydenta ESE, zmierzające do wyodrębnienia endodoncji jako jednej ze specjalizacji w stomatologii w krajach Unii Europejskiej. Na podstawie formularzy uprzednio przygotowanych i rozesłanych do poszczególnych towarzystw krajowych, omówiono także obecną pozycję specjalizacji z endodoncji w Europie. Ze względu na dużą różnorodność rozwiązań w tej dziedzinie w krajach Unii podkreślono, że proces wyodrębniania endodoncji jako specjalizacji jest długotrwały i trudny, jednakże podjęto decyzję o kontynuacji starań w tym kierunku. Zauważono, że działania ESE powinny równolegle obejmować dążenie do ujednolicenia programów kształcenia podyplomowego, gwarantujących minimalne standardy w endodoncji, w jak największej liczbie krajów Europy.
Kształcenie przeddyplomowe było natomiast tematem poruszanym w raporcie Komisji ds. Edukacji i Stypendiów ESE, której celem jest m.in. zdefiniowanie standardów oceny i monitorowania nauczania endodoncji przedklinicznej i klinicznej. Przypomniano ważny dokument zawierający wytyczne ESE, dotyczący kształcenia w dziedzinie endodoncji tj. ”Undergraduate Curriculum Guidelines for Endodontology” opublikowanym w Int. Endod. J. 2013 46(12):1105-14, dostępny na stronie Europejskiego Towarzystwa Endodontycznego. John Witworth szczegółowo omówił formularz przygotowany i wysłany do 214 szkół dentystycznych w Europie oraz przedstawił analizę uzyskanych wyników. Podkreślono, że jedynie 46 respondentów, stanowiących zaledwie 21,5%, odpowiedziało na pytania zadane w ankiecie, co uznano za wynik zdecydowanie niezadowalający i rozczarowujący. Szukając przyczyn braku zainteresowania ankietowanych i kierunku działania w przyszłości przekazano zebranemu gremium ciekawe wyniki. Na ich podstawie ustalono, że wskaźnik stosunku nauczyciel/student wynosi średnio 1:7 (od 1:3 do 1:25), a programy nauczania endodoncji są bardzo zróżnicowane, podobnie jak i wymagania konieczne do zaliczenia przedmiotu. Podkreślono, że ponad połowa ankietowanych szkół wskazywała na problem braku odpowiednich przypadków klinicznych i pacjentów kwalifikowanych do leczenia przez studenta.
Ze szczególną uwagą dyskutowano o niewielkiej ilości zgłoszeń i konieczności rozpropagowania nagród i grantów edukacyjnych przyznawanych przez ESE podczas kongresów. Obok Wladimir Adlivankine European Society of Endodontology Research Prize podkreślić należy możliwość wystąpienia o trzy inne rodzaje grantów i nagród. Są to: ESE Annual Education Grant, ESE Young Educator Grant oraz ESE Education Prize. Dwa pierwsze granty dotyczą aplikantów, którzy są pełnymi członkami ESE oraz pozostają związani ze szkołami dentystycznymi lub instytutami naukowymi w swoim kraju. Limity przyznanych kwot na te cele wynoszą odpowiednio dwadzieścia oraz dziesięć tysięcy Euro. Podano, że w roku 2015 o nagrodę ESE Education Prize ubiegało się siedmiu aplikantów. Jednak ze względu na nieedukacyjny charakter prac aż 5 aplikacji zostało odrzuconych. Finalnie podczas Kongresu ESE w Barcelonie do konkursu o nagrodę stanęły dwie osoby: Ana Arias z projektem „Innovations in teaching biostatistics to residents in endodontics fellowships: a pilot study” oraz Annemarie Baaij z pracą pt.”Effect of curricular changes in endodontic education on root canal treatments performed by undergraduate students”.
W dniu 16.10.2015 roku, o godz. 17.00, na terenie wystawowym w Centrum Kongresowym w Barcelonie odbyło się powitanie gości (Welcome Reception) XVII kongresu Europejskiego Towarzystwa Endodontycznego.
Ceremonia otwarcia (Opening Ceremony) odbyła się w dniu 17.09. w jednej z sal konferencyjnych pod przewodnictwem Prof. Clausa Lostera. Całość uroczystości uświetnił koncert muzyczny, podczas którego usłyszeliśmy znane standardy hiszpańskie.
Przez trzy kolejne dni odbywały się równocześnie wykłady w trzech dużych i dwóch mniejszych salach.
Liczne wykłady prowadzone były przez wielu znanych wykładowców, a tematyka dotyczyła wielu zagadnień: począwszy od strategii ochrony żywej miazgi, poprzez zrozumienie anatomii zębów, standardowe postępowanie endodontyczne, odbudowę zębów po leczeniu endodontycznym
do monitoringu leczenia.
Zwracano uwagę na konieczność podejmowania przez lekarza decyzji pomiędzy leczeniem endodontycznym a chirurgicznym. Dr Ronald Ordinola-Zapata podkreślał wartość badania CBCT w ułatwieniu podjęcia tej decyzji.
Wiele mówiono na temat minimalnie inwazyjnej endodoncji, zwracając uwagę na konieczność wykonywania prawidłowego dostępu do jamy zęba.
Prof. Gianluka Platino mówiąc o trójwymiarowym oczyszczaniu i kształtowaniu systemu kanałowego podkreślał również konieczność ostępowania z myślą o minimalnie inwazyjnej endodoncji, przygotowywaniu gładkiej drogi prowadzenia (glide path). Zwracał uwagę jak zwiększyć ilość pracowanych przez narzędzie ścian kanałów. Podkreślał rolę płukania systemu kanałowego. O konieczności zwiększenia irygacji kanału korzeniowego mówił również Prof. Anil Kishen. Autor przedstawił współczesne narzędzia irygacyjne w walce z biofilmem. Inni wykładowcy podkreślali potrzebę stosowani ultradźwięków w celu usunięcia płytki bakteryjnej.
Interesujący był wykład Prof. Nestor Cohenca na temat „Wprowadzenie CBCT do programu nauczania podczas studiów doktoranckich/podyplomowych.” W wykładzie autor wymieniał zalety trójwymiarowego obrazowania podczas: diagnozowania, oceny złożonej anatomii jamy zęba, planowania leczenia, podczas oceny urazów zębów, zwapnień kanałów, czy kontroli poradzonego leczenia. Podkreślał, że trójwymiarowe obrazowanie powinno stać się cenną częścią edukacji endodontycznej. Powinno być promowane podczas wszystkich szkoleń endodontycznych w celu uświadomienia słuchaczy o ograniczeniach obrazu 2D i podkreślaniu, że technologia 3D umożliwia bezpieczne i skuteczne leczenie kanałowe, jak również, ułatwia podejmowanie najlepszej decyzji w interesie zdrowia pacjenta.
Wykład Prof. Martina Trope był interesujący z uwagi na przedstawienie nowej formuły opracowania systemu kanałowego. Autor podkreślał, że leczenie kanałowe jest niezwykle złożonym problemem z uwagi na niezwykłą budowę anatomiczną systemu kanałowego, którego oczyszczenie staje się dużym wyzwaniem dla lekarza. Narzędzia o przekroju okrągłym, jak wynika z doniesień naukowych, nie dotykają około 50% powierzchni ścian opracowywanego kanału. Profesor zaprezentował narzędzia niklowo-tytanowe – XP-endo Finisher , które zaprojektowane i wyprodukowane zostały przy użyciu specjalnej technologii. Instrument w temperaturze pokojowej (martensite phase) przypomina tradycyjny prosty pilnik, w temperaturze ciała, wewnątrz kanału, zmienia wcześniej określony kształt (austenite phase). Podczas pracy w jamie zęba dociera do wszystkich ścian kanału, powodując trójwymiarowe opracowanie systemu kanałowego.
Równocześnie z licznymi wykładami prezentowane były prace naukowe i kliniczne podczas sesji plakatowych. Streszczenia niektórych prac drukowane są w International Endodontic Journal.
W Kongresie ESE uczestniczyło około 3 500 osób, 20 osób z Polski, a w grupie tej 10 osób z Łodzi. Spośród przedstawicieli Polskiego Towarzystwa Endodontycznego udział wzięli: vice Prezes lek. stom. Michał Jóźwiak, sekretarz dr n. med. Sebastian Mazur, przedstawiciele komitetu naukowego: dr. hab. n. med. Elżbieta Bołtacz-Rzepkowska, Prof.UM. i prof. zw. dr hab. Halina Pawlicka.
Organizacja kongresu była bez zastrzeżeń. Przy znacznym napięciu programowym z trudem odnajdowaliśmy czas na zwiedzanie pięknego miasta Barcelona.
Następny Kongres odbędzie się w 2017 roku w Brukseli. Już dziś można zachęcić do wzięcia udziału. Poza ogromną dawką wiedzy z dziedziny endodoncji jest to czas na nawiązanie dobrych kontaktów towarzyskich i zwiedzanie nowych miejsc.
Oficjalna strona Kongresu: http://www.e-s-e.eu/ese-biennial-congress/barcelona2015
Program Kongresu: http://www.e-s-e.eu/ese-biennial-congress/barcelona2015/timetable/index.html
